Of het nou producten zijn of diensten, steeds vaker krijg ik te horen “end of life”. Als je denkt dat je de enige bent die naarstig op zoek is naar vernieuwing, troost je. Vandaag plopte er een nieuwsbrief van bevriende organisatie in mijn mailbox met deze tekst “Een toenemend aantal ERP installaties is, om uiteenlopende redenen, “end-of-life”. Dat wil zeggen: Een forse upgrade is nodig om het pakket weer te laten aansluiten bij de hedendaagse wensen van de gebruikers en de processen van de organisatie. Een heroriëntatie vraagt een ander patroon dan dat wij tot op heden gewend waren”.
Niet langer voorspelbaar
Dat wat voorspelbaar leek, is niet langer voorspelbaar. Processen die lineair konden worden uitgetekend blijken niet meer te passen bij de huidige situatie. Relaties met anderen zijn niet langer gesloten, binair en eenduidig, maar open, complex en iteratief. Dit zou een reden kunnen zijn dat bepaalde franchise formules het winnen van gerenommeerde merknamen met een traditionele organisatiekenmerken. Zij zijn immers voortdurend bezig een betere versies van zichzelf neer te zetten. Nu we steeds vaker zien dat mensen, organisaties en systemen zich vastdraaien, mogen we dan concluderen dat er veel is bereikt, maar dat het management model van het industriële tijdperk zich, net als de benzine motor, aan het einde van zijn S-curve bevindt (Hamel, 2008)?
Meten is weten?
Net als deze collega voer ik al jaren het gesprek met leidinggevenden en opdrachtgevers of “one-size-fits-all” nog wel het juiste antwoord geeft op de ontwikkelingen in de markt en samenleving. Vaak stelde ik de vraag of een mateloze focus op de verhoging van efficiency verhoging wel zo effectief is als wordt aangenomen. Is meten écht weten?
Ondernemen is bijblijven én voeling houden
Vandaag was ik voor een van onze cliënten in gesprek met een zorginstelling. Ook zij zien dat de wereld om hen heen in rap tempo verandert. De participatiesamenleving moet invulling krijgen, maar lijkt soms op een ordinaire bezuinigingsoperatie. Er wordt naarstig gezocht naar nieuwe modellen om kwalitatief goede zorg te leveren tegen een redelijke prijs. De oplossingen die worden bedacht zijn eindeloos, maar kostenbeheersing en zelfsturing lijken de boventoon te voeren. Wat mij opviel is dat onze cliënt niet op de hoogte blijkt te zijn van de veranderingen, waarmee hun cliënten worden geconfronteerd. De oplossingen die zij bieden blijken niet meer aan te sluiten bij wat op dit moment in de markt wordt gevraagd. Tijdens dit gesprek wordt mijn bezorgdheid regelmatig aangeraakt. Zal deze cliënt in staat zijn de structuren, systemen en (verdien)modellen, die zij in de vele jaren van hun bestaan hebben opgebouwd, snel en adequaat te hervormen? Wat maakt dat zij het contact met hun clientèle hebben verloren?
Menselijke maat én efficiency
Tijdens dit gesprek werd ook nog iets anders bij mij aangeraakt. Zoals jullie weten sta ik altijd open voor nieuwe informatie. Ik kan er niks aan doen, maar ik wil altijd graag weten hoe dingen in elkaar zitten, waarom organisaties en mensen doen wat zij doen. Zo ook vandaag. In de zorg staan mensen centraal. Iedereen doet zijn uiterste best om dat voor elkaar te krijgen. Hier is de doelstelling om ook mensen met een beperking, die niet zelfstandig kunnen wonen een woonvorm te bieden die een “normaal leven” zoveel als mogelijk benadert. Dat klinkt goed en hoe graag zou ik de menselijke maat willen terugzien in andere type organisaties. Toch hoor ik ook nog iets anders…verlies van efficiency en onnodig oplopende kosten. Zonde en niet nodig, zoemt door mijn hoofd. Tja, dat krijg je als je jarenlang in organisaties hebt gewerkt waarin efficiency en kostenbewustzijn de boventoon voert. In de auto laat ik dit gesprek nog eens de revue passeren.
Leef- en betaalbaar ondernemen
Een ding is mij wel duidelijk, veel bedrijven zijn of moeten in transitie. Aan het einde van een S-curve of levenscyclus volstaan verandering en quick-fixes niet meer. Bezinnen, heroriënteren en vernieuwen lijken meer op hun plaats. Of/of maakt plaats voor én/én. Ik denk dat menselijke maat én efficiency prima hand in hand kunnen gaan. Leefbaar én betaalbaar kán, maar vraagt om nieuwe modellen. Toekomstbestendige waarde creatie modellen, waarin het niet alleen gaat over kosten en winst, maar over de betekenis van dat wat geboden wordt. De ons zo bekende organisatievormen, het stellen van targets, KPI’s, volstaan niet meer. Waarde creatie en betekenisvol zijn voor je cliënten en omgeving vraagt namelijk ook inlevingsvermogen, oprechte interesse en respect voor zelf en de ander en het lef om ook die vragen te stellen waarvan je het antwoord nu misschien liever niet wilt horen. En laat dat nou mensenwerk zijn.
UrbanKnowmads
Astrid van Tongeren